NOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE E-PAPIEROSÓW W MIEJSCU PRACY
WSTĘP
Palenie w miejscu pracy od lat budzi kontrowersje, zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Dym papierosowy, zapach, przerwy na papierosa czy wpływ na komfort pozostałych pracowników, a także kontrahentów i współpracowników pracodawcy , to tylko niektóre z problemów. Choć tradycyjne papierosy powoli ustępują miejsca ich elektronicznym odpowiednikom, nie oznacza to, że problem zniknął. Wręcz przeciwnie, pojawiły się nowe wyzwania, szczególnie w obszarze regulacji i egzekwowania zasad używania papierosów elektronicznych w zakładach pracy.
5 lipca 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 maja 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Celem nowelizacji jest wyeliminowanie dotychczasowych wątpliwości interpretacyjnych jakie istniały w obszarze papierosów elektronicznych. Poprzednie przepisy odnosiły się wyłącznie do papierosów elektronicznych zawierających nikotynę. Pracownicy wykorzystywali tą lukę prawną i palili papierosy elektroniczne, które nie zawierały nikotyny. Zmiana ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych dała pracodawcy narzędzia, które umożliwiają wprowadzenie zakazu palenia wszelkich papierosów elektronicznych w zakładzie pracy.
WSZYSTKIE E-PAPIEROSY ZAKAZANE
Wprowadzenie nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych było nie tylko odpowiedzią na krajowe potrzeby, ale również realizacją międzynarodowych zobowiązań Polski. Jako strona Ramowej Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO FCTC), Polska zobowiązała się do podejmowania skutecznych działań ograniczających używanie tytoniu oraz jego nowoczesnych zamienników. Podczas konferencji COP7 oraz COP10, wyraźnie zarekomendowano rozszerzenie przepisów antynikotynowych na wszystkie rodzaje papierosów elektronicznych, również te zawierające płyny beznikotynowe. Rekomendacje te obejmowały m.in. miejsca pracy.
Rząd, wprowadzając nowelizację, zwrócił uwagę na konieczność ujednolicenia zasad obowiązujących wszystkie e-papierosy niezależnie od ich składu chemicznego. W praktyce rozróżnienie, czy pracownik używa e-papierosa z nikotyną czy bez, jest niemal niemożliwe. Pracodawcy, mimo istniejących przepisów zakazujących palenia wyrobów tytoniowych w określonych miejscach, często nie mieli skutecznych narzędzi do egzekwowania zakazu w odniesieniu do urządzeń elektronicznych.
W przeciwieństwie do przypadków spożywania alkoholu czy substancji psychoaktywnych, prawo nie przewiduje obecnie żadnych mechanizmów umożliwiających zbadanie zawartości nikotyny w inhalowanej przez pracownika parze. Brak narzędzi diagnostycznych oraz jasno określonych procedur prowadził do niejasności i sporów.
Nowelizacja zamyka tę lukę, pozwalając pracodawcom wprowadzać jednolite zakazy dotyczące wszystkich e-papierosów, co z kolei sprzyja budowaniu bardziej przewidywalnych i bezpiecznych warunków pracy.
KARY ZA NARUSZENIE ZAKAZU
Nieprzestrzeganie zakazu używania papierosów elektronicznych w miejscu pracy może mieć poważne skutki zarówno na gruncie prawa powszechnie obowiązującego, jak i wewnętrznych regulacji firmy. Przede wszystkim, złamanie przepisów ustawy antynikotynowej, w tym zakazu palenia e-papierosów w miejscu objętym ochroną, stanowi wykroczenie, za które zgodnie z art. 13 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych grozi kara grzywny w wysokości do 500 zł.
Z punktu widzenia stosunku pracy, takie zachowanie może zostać uznane za naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Zgodnie z art. 100 § 2 pkt 3 i 4 Kodeksu pracy, każdy pracownik ma obowiązek przestrzegania przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowania się do ustalonego porządku pracy, regulaminów i poleceń przełożonych.
Używanie e-papierosów na terenie zakładu pracy, zwłaszcza wbrew wyraźnym zakazom, może skutkować różnego rodzaju konsekwencjami służbowymi. Pracodawca może zastosować upomnienie, naganę lub inne środki dyscyplinujące. W przypadkach uporczywego ignorowania przepisów albo rażącego naruszenia zasad BHP, dopuszczalne może być rozwiązanie umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym.
Obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy spoczywa na pracodawcy (art. 207 § 2 Kodeksu pracy). Tolerowanie używania e-papierosów w miejscu pracy, nawet tych beznikotynowych, może prowadzić do potencjalnych zagrożeń zarówno zdrowotnych, jak i organizacyjnych. Aerozole emitowane podczas palenia e-papierosów mogą drażnić drogi oddechowe, wywoływać reakcje alergiczne, a w niektórych środowiskach np. w pobliżu substancji łatwopalnych, mogą zwiększać ryzyko pożaru.
PODSUMOWANIE
Nowelizacja ustawy antynikotynowej wprowadziła oczekiwane przez pracodawców ujednolicenie przepisów dotyczących e-papierosów. Dzięki nowelizacji pracodawcy zyskali ustawowe narzędzie do wprowadzenia zakazu ich używania na terenie zakładu pracy, co rozwiązuje wcześniejsze problemy interpretacyjne i praktyczne trudności w egzekwowaniu zakazu.
W związku z nowym brzmieniem ustawy, pracodawcy powinni:
- przejrzeć i w razie potrzeby zaktualizować regulamin pracy oraz inne akty wewnątrzzakładowe regulujące kwestie palenia papierosów oraz e-papierosów;
- wprowadzić jednoznaczny zakaz dotyczący wszystkich e-papierosów; oraz
- poinformować pracowników o zmianie.
Wprowadzone zmiany to nie tylko formalność legislacyjna, ale przede wszystkim realne wsparcie dla pracodawców w budowaniu bezpieczniejszego środowiska pracy.
